Wat zijn denkhoudingen?
Als leerkracht wereldoriëntatie, STEM, wetenschappen of techniek herken je allicht wel de volgende situatie: je geeft een opdracht en er zijn verschillende reacties. Sommige leerlingen willen direct aan de slag met de materialen, stoffen, gereedschappen en willen uitproberen. Andere leerlingen weten niet goed wat te doen, twijfelen, stellen vragen, willen iets opzoeken en/of geven argumenten om het op de een of andere manier aan te pakken. Nog andere leerlingen hebben direct al een antwoord klaar want ze hebben dat al ergens gezien of gehoord. Dat zijn allemaal uitingen van verschillende denkhoudingen die leerlingen kunnen aannemen. Een STEM-project biedt mooie kansen om die denkhoudingen te ontdekken, te stimuleren en te ontwikkelen.
Waarom zijn denkhoudingen belangrijk?
- Deze denkhoudingen sluiten wat betreft leren argumenteren, onderzoeken en ontwerpen, … zeer sterk aan bij de leerplannen.
- Deze denkhoudingen zijn allemaal evenwaardig. Kennis wordt in de maatschappij nog altijd als het belangrijkst beschouwd. Iemand die twijfelt, iets niet weet, … durft hier niet altijd voor uit te komen. Dat benoemen en de kans geven om deze denkhoudingen te uiten verhoogt de betrokkenheid.
- Deze denkhoudingen zijn aanvullend en versterken elkaar. De oplossingen voor een bepaald probleem zijn meer doordacht en divers als een leerling de probleemstelling vanuit verschillende denkhoudingen benadert.
- Verschillende studies tonen het succes van dialoog en argumentatie aan om reflectie en conceptontwikkeling te bevorderen. (zie onderzoek - eindrapport)
Hoe worden deze denkhoudingen in STEM3D geïntegreerd?
STEM3D zet hierop in door deze expliciet te maken. We doen dat in elke fase van het project en proberen telkens deze denkhoudingen wakker te maken. Zo leren leerlingen welke denkhoudingen ze aannemen, welke minder (of niet), waar ze sterk in zijn en waar ze nog kunnen groeien. Dat is nuttig omdat ze zo gestimuleerd worden hun grenzen te verleggen.
We onderscheiden 6 denkhoudingen die hieronder verder worden uitgewerkt. Om ze aan te duiden gebruiken we 6 denkdieren voor het basisonderwijs en 6 denksymbolen voor het secundair onderwijs. Wil je nog meer uitleg? Bekijk hier de uitlegvideo.
Hieronder vind je een poster terug met een overzicht van de verschillende denkdieren (links : basisonderwijs) en denksymbolen (rechts: secundair onderwijs) en de vragen om deze denkhoudingen te activeren.
